Duurzaamheid en voeding: wat mag ik nu nog wel eten?

Duurzaamheid en milieu is het onderwerp van de dag. Je hebt ontkenners van klimaatverandering en fanaten die pleiten voor een macrobiotisch eetpatroon, eenkindpolitiek en composttoiletten. De waarheid ligt waarschijnlijk in het midden.  Een vraag die vaak aan mij wordt gesteld is: wat mag ik nu nog wel eten? 

Duurzame voeding
Iedereen heeft een impact op het klimaat: mensen hebben eten nodig en kleding. We gebruiken water om te douchen en kleding te wassen, computers om huiswerk op te maken en mobieltjes om mee te bellen. We krijgen kinderen en kleinkinderen en die hebben deze dingen ook allemaal nodig.  Alle mensen hebben een ecologische voetafdruk. Moeten we ons dan schuldig voelen dat we leven en basisbehoeften nodig hebben? Dat in geen geval.
Wel kunnen we kleine aanpassingen doen in ons voedingspatroon om een positieve bijdrage te leveren.  Voedsel heeft namelijk een grote impact op het milieu. Maar liefst 20 tot 35% van de CO2-uitstoot en milieubelasting komt van voedsel. Je kunt je milieu-impact tot wel 50% verlagen door duurzamer te gaan eten. Rundvlees heeft de grootste impact op het milieu.

Mogelijk voedingsstoffentekort bij duurzaam dieet
Naast het verminderen van milieubelasting moet een duurzaam voedingspatroon ook voldoen aan voedingsbehoeften. Uit de Nederlandse voedselconsumptiepeiling blijkt dat veel volwassenen een lage inname hebben van voedingsstoffen die grotendeels uit dierlijke producten gehaald worden, namelijk ijzer en calcium. Hoewel het beperken van je vleesconsumptie een effectieve aanpak is voor het verminderen van de milieubelasting, heeft ijzer uit dierlijke producten een hoge biobeschikbaarheid. Het wordt dan makkelijk door je lichaam opgenomen. In Nederland worden lage ijzerinnames gezien bij jonge vrouwen.
Dat betekent niet dat een veganistisch eetpatroon ongezond is; als je het goed doet kan het heel gezond zijn. Je moet je er goed in verdiepen om alle voedingsstoffen binnen te krijgen. Elke dag voldoende peulvruchten, groene bladgroente, noten, volkoren granen en zuivelvervangers eten. Ook is het verstandig om dagelijks vitamine B12 bij te slikken en de biobeschikbaarheid van ijzer te verhogen door ijzerrijke plantaardige voedingsmiddelen te combineren met voedingsmiddelen die veel vitamine C bevatten.

Tips om duurzamer te eten
​Je hoeft je voedingspatroon niet radicaal om te gooien. Alle kleine beetjes helpen. Het voedingscentrum heeft een aantal tips opgesteld om op een makkelijke manier duurzamer te eten:
​
1.Verspil zo min mogelijk voedsel, door op maat te kopen en te koken.
Eten verspillen is niet alleen zonde van het geld, maar ook van de productie die er aan vooraf gaat. Door niet te veel te koken en boodschappen te doen met een lijstje kom je al een heel eind.  Wanneer je te veel gekookt hebt is de vriezer je grote vriend.  Op de onderstaande infographic is te zien hoe lang voedsel bewaard kan worden in de diepvries. 

2. Eet minder rood en bewerkt vlees. Neem in plaats daarvan peulvruchten, ongezouten noten en een keer vis.
Het voedingscentrum raadt aan om maximaal 500 gram vlees per week te eten, waarvan maximaal 300 gram rood vlees. Dat staat gelijk aan maximaal 5 dagen een stukje vlees eten. Daarbij is onbewerkt vlees zoals kipfilet, biefstuk en kalkoenfilet gezonder dan bewerkt vlees zoals hamburgers. Een duurzame keuze is om vaak af te wisselen: de ene dag vlees en de andere dag peulvruchten.

3. Neem niet meer zuivel dan je nodig hebt.
Er wordt aangeraden om dagelijks circa 300-450 ml melk of yoghurt te consumeren en 2 plakken kaas. Sojamelk heeft een lagere milieubelasting, echter bevat sojamelk minder eiwitten, calcium en vitamine B12 in dan koemelk. Vandaar dat zuivel nog steeds wordt aangeraden. Deze voedingsstoffen kunnen ook uit andere voedingsmiddelen worden gehaald, maar niet zo gemakkelijk.

4. Eet niet meer dan je nodig hebt. Laat vooral producten van buiten de Schijf van Vijf staan, zoals snacks.

5. Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken en alcohol en kies voor kraanwater, thee en/of koffie.

6. Eet voldoende volkoren graanproducten, groente en fruit.

7. Kies milieuvriendelijke groente- en fruitsoorten door te letten op de herkomst en het seizoen.
Fruit en groente hebben een lage milieudruk, zeker wanneer ze uit het seizoen komen. Groente zoals broccoli, rode kool, rode biet, prei, ui, wortelen, bleekselderij en witlof hebben het hele jaar een lage milieudruk. Kies ook het liefst voor producten uit Nederland.